Slaski (Ślaski, Ślawski) Bogusław h. Grzymała (zm. 1794), członek Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej Województwa Krakowskiego. Był jedynym synem Jana (zm. przed 1769), dziedzica dóbr w pow. proszowickim, wojskiego krakowskiego, i Ludwiki z Szembeków, 1. v. Grzybowskiej (zm. przed 1766).

Kształcił się w Warszawskim Collegium Nobilium (m.in. w l. 1761/62). W r. 1764 S. podpisał elekcję Stanisława Augusta. Z cesji rodziców objął 31 V 1765 star. bocheńskie. Obrany posłem z woj. krakowskiego na sejm rozbiorowy 1773 r., nie wszedł w skład delegacji sejmowej. Wziął udział w konfederacji barskiej i zdobyciu 20 VI 1768 Krakowa; uwięziony przez Rosjan, spędził ponad rok w niewoli w Kijowie. Dn. 30 V 1789 na Sejmie Czteroletnim został powołany z prowincji małopolskiej na lustratora dóbr królewskich. Został również wybrany przez sejmik w Proszowicach w lutym 1790 do Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej Województwa Krakowskiego. Przewodniczył niektórym posiedzeniom Komisji; jego podpisy widnieją m. in. pod uniwersałem dotyczącym wyboru lustratorów dymów z dn. 21 V 1790, furażu do zamku krakowskiego z 26 V t.r., czy rozlokowania regimentu gen. Mikołaja Czapskiego z 6 VI t.r.

Na mocy testamentu ojca i kodycylu z r. 1766, S. otrzymał Rudno Dolne, obciążone długami (na sumę 32 500 złp.), na rzecz m. in. dominikanek, paulinów na Skałce w Krakowie i bursy Śmieszkowskiej przy Uniw. Krak., oraz Dobranowice z dworem i Poborowice, z obowiązkiem uczynienia fundacji w wysokości 4 tys. złp. dla tamtejszego kościoła, obiecanej w testamencie przez matkę S-ego. Gdy pleban poborowski Józef Kłosiński bezskutecznie starał się wyegzekwować ten fundusz, został wychłostany przez służbę S-ego, a ks. Kajetana Kulpińskiego, dziekana proszowickiego i sekwestratora prowentów plebanii poborowickiej, S. rozkazał zakuć w dyby i więził przez tydzień. Przez niemal 30 lat kierowane były przeciw niemu liczne pozwy, skargi i zażalenia o niespłacone wierzytelności, ze strony wielu osób tudzież zgromadzeń zakonnych. W sprawie spłacenia czynszów wyderkafowych paulinom na Skałce interweniował król Stanisław August (15 VIII 1780); kwestia niespłaconych wierzytelności stanęła nawet na Tryb. Lubelskim w r. 1779.

W r. 1773 S. ożenił się z Matyldą (Mechtyldą) Grothówną, córką Mateusza z Przyłęka, łowczego sandomierskiego (zm. przed 1769), i Franciszki z Krasuskich (2.v. Pomianowskiej, zm. w r. 1791). Żona wniosła mu w posagu obciążone długami dobra: Kazimierzę Małą, Jakuszowice i Więckowice, o które toczył spory z wierzycielami, m. in. karmelitami, paulinami i prezentkami z Krakowa. W r. 1778 żona opuściła S-ego, chroniąc się wraz z dwiema małoletnimi córkami u bernardynek przy kościele św. Józefa w Krakowie. S. pozwał ją do sądu prymasowskiego, oskarżając o nawiązanie romansu z kpt. Sztetterem z komendy krakowskiej wojska rosyjskiego, próby otrucia go oraz ucieczkę z domu. Po wyjeździe żony z Krakowa zabiegał o jej powrót do klasztoru i scedowanie jej dziedzicznych dóbr na córki, pisząc w tej sprawie do króla, sekretarza w. kor. Jacka Ogrodzkiego, a nawet do ambasadora rosyjskiego w Warszawie i Dep. Interesów Cudzoziemskich Rady Nieustającej. Dalsze losy Matyldy nie są znane. O S-m panowała opinia, iż był to pan «butny, szumny, lubiący zbytek, był przy tym nagły i absolutny jak mało. Raz był szalony, wściekły, to znowu ludzki, a czuły, na rany go przyłóż, a pyszny zawsze […]. Był zapalonym myśliwym, miał liczną psiarnię» (K. Girtler). W wyniku wieloletniego sporu z proboszczem został ok. r. 1786 obłożony ekskomuniką papieską. S. zmarł 14 I 1794, został pochowany w kościele Reformatów w Krakowie.

S. z małżeństwa z Matyldą Grothówną pozostawił dwie córki – Antoninę, żonę Tadeusza Olizara Wołczkiewicza, i Mariannę.

Boniecki, VII 119; Elektorów poczet; Urzędnicy, IV z. 2, 3; – Bochnia. Dzieje miasta i regionu, Pod red. F. Kiryka i Z. Ruty, Kr. 1980 s. 154; Konopczyński W., Konfederacja barska, W. 1991 (jako Sławski); Wielebska Z., Krakowska komisja porządkowa cywilno-wojskowa (1789–1794), „Roczn. Hist.-Dydaktyczny WSP w Kr.” R. 12: 1987 s. 190–1; – Dziennik Rządowo-Ekonomiczno-Handlowy 1790 s. 378; Girtler K., Opowiadania, Oprac. Z. Jabłoński, J. Staszel, Kr. 1971 s. 343–4; Regestr [...] konwiktorów Collegii Nobilium Scholarum Piarum..., s. 80, w: List ciekawy przeciw autorowi książki o utrzymywaniu sejmów, [W.] 1762; Lustracja województwa krakowskiego 1765, Wyd. A. Falniowska-Gradowska, W.-Kr. 1973 cz. I s. 216, 306; Lustracja województwa krakowskiego 1789, Wyd. A. Falniowska-Gradowska i I. Rychlikowa, Wr. 1962, cz. 1 s. XXII, 5–205; Materiały do słownika historyczno-geograficznego województwa krakowskiego w dobie Sejmu Czteroletniego, Oprac. pod kier. W. Semkowicza, W. 1960 z. 1, s. 49, 229, 264, 322; Testamenty szlachty krakowskiej XVII–XVIII w. Wybór tekstów źródłowych z lat 1650–1799, Oprac. A. Falniowska-Gradowska, Kr. 1997 s. 201; Vol. leg., VII 108, IX 77; – AP w Kr.: Akta m. Krakowa, rkp. 1299a s. 97, 100, 104, 108, 110, 122, 125, 132, 146, 253, Castr. Crac. Rel. 210 s. 1278–1282, 1485–1492, 2044–2051, 2697–2706, 2942–2944, 211 s. 446–453, 659–660, 742–743, 801–806, 1370–1371, 1749–1750, 1950–1953, 2064–2066, 2212–2216, 2355–2361, 213 s. 171–175, 1163–1164, 1845–1866, 214 s. 255–262, 816–823, 1859–1877, 2399–2402, 2429–2432, 2460–2465, 215A s. 237–241, 215B s. 3093–3097, 3137–3138, 3187–3193, TCN 15 s. 215–216, 829–830, 904–905, 909–910, 960–961, 21 s. 670–673, 845–847, 887–888, 22 s. 123, 183, 779, 1300, 23 s. 905–906, 1175, 24 s. 17, 63, 196, 451, 1021, 1373–1377, 26 s. 1169–1177, 27 s. 58–64, 467, 603–606, 28 s. 35, 291, 475–479, 1035, 1097, 1363, 1423, 33 s. 255, 291, 319, 567, 687–688, 1007, 1681–1683, 34 s. 1317–1318, 1399–1400, 1590–1594; B. Ossol.: rkp. 2318 s. 1–7; B. Nauk. PAN/PAU w Kr.: rkp. 320 k. 185; – Informacje Wojciecha Wiśniewskiego z Kr.

Ewa Danowska